Summary

VWO Samenvatting Feniks Geschiedenis 2025: Historische context 1 + 2

0 purchase

Course
Geschiedenis

Institution

Uitgebreide samenvatting van historische context 1 (Steden en burgers) en 2 (de Verlichting) uit het geschiedenisboek Feniks voor VWO. Deze samenvatting bevat alle belangrijke informatie en jaartallen die je moet kennen.

[Show more]

Preview 3 out of 19 pages

View example

Uploaded on June 17, 2025
Number of pages 19
Written in 2024/2025
Type Summary

feniks
geschiedenis vwo
vroegmoderne tijd
ontdekkingsreizigers
colombus
humanisme

Institution Secondary school
Level Unknown
Geschiedenis
School year 3

$4.84

Add to cart

Save

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Inhoudsopgave
H.C. 1.1 ...........................................................................................................................................2
1.2 Van Brugge naar Antwerpen ......................................................................................................5
1.3 Amsterdam in de Gouden eeuw .............................................................................................. 10
H.C. 2.1 ......................................................................................................................................... 13
2.2 Revoluties in de Verenigde Staten en Frankrijk......................................................................... 14
2.3 Erfenis van de Verlichting ........................................................................................................ 17

Deze samenvatting is gebaseerd op Feniks (4/5/6 VWO) – Tijdvakken en historische
contexten Historische Contexten 1 en 2
ISBN: 9789006580853. 2022 3e editie

1

,H.C. 1.1
Hoe groeide de landbouwproductie in Vlaanderen?
1. Ontginningen -> kappen van bossen om plets te maken voor akkerbouw.
2. Drieslagstelsel.
3. Betere bemesting.
4. IJzeren ploegen met paarden.
Zorgt voor:
-> Groter voedselproductie -> Meer inwoners -> Meer ontginningen nodig -> Veel gebied in
Vlaanderen wordt gecultiveerd (voor landbouw gemaakt).
Oorzaak voor meer voedsel:
1. Bevolking stijging

Moest iedereen zich nog op de landbouw focussen?
- Nee, door de toename van de voedselproductie kon men zich specialiseren in andere ambacht.
Deze ambachtslieden vestigden zich in een nederzetting of oude stad die een regionale marktfunctie
had. De producten die de ambachtslieden hier maakten, maakte de boeren eerst voorheen maar dat
hoefde niet meer door toename van de voedselproductie.
Wat deden de boeren?
- Ze verkochten hun landbouw op de markt en kochten met die opbrengst de producten van de
ambachtslieden.
Waarom gebruikte de koningen, edelen en stedelingen steeds meer munt?
- Het bevorderde de handel en was ook winstgevender, omdat de munten meer waard waren dan het
edelmetaal dat voor die munten werd gebruikt.
Hoe ontstond een monetaire economie?
- Platteland geldgebruik nam ook toe, afdrachten van oogst en diensten die horigen moesten leveren
werden omgezet in een geldbedrag.
Van welke samenleving werd gewisseld?
- Van een landbouwsamenleving naar een landbouwstedelijke samenleving. Adel was hier blij mee.
Waarom was de adel hier blij mee?
- Rijke stedelingen konden meer belasting betalen dan de horigen op hun domeinen.
Wat deed de adel om meer geld te verdienen aan steden?
1. Hij gaf steden privileges in ruil voor belasting.
2. Steden profiteerden economisch van de groei.
3. Aspirant-poorters (nieuwe burgers) werden beschermd. Horigen die 1 jaar en 1 dag in de stad
waren zouden niet meer teruggehaald worden naar het domein en werden vrije burgers.
(gunstig groei stad, dus ook belastinginkomsten adel).
4. Om leegloop op het platteland te verminderen werden de plichten van de horigen vermindert ->
emancipatie (gelijkheid) van de horigen, rechtspositie verbeterd.
Stadsrechten = Het recht om aspirant-poorters te beschermen tegen adellijke heren, het recht om
een stadsmuur te bouwen en andere privileges werden hierin vastgesteld. De edelen konden door
stadsrechten de stedengroei stimuleren.

2

, Redenen opkomst Atrecht voor stadsgroei:
1. Vruchtbaar
- Lag in een vruchtbaar gebied dat rijke graanoogsten leverde
2. Goed bereikbaar
- Romeinse wegen waren nog intact
- Via de rivieren Scarpe en Schelde was er een goede verbinding met het noorden van Vlaanderen.
3. Wol -> textiel (laken)
- Boeren en kloosterlingen hielden schapen (vanwege de wol die de schaap heeft). De wol diende als
grondstof voor de textielnijverheid.
4. Ontginningen -> klooster
- Aan de Scarpe was er in de 7e eeuw al een klooster gebouwd (de abdij van Sint-Vaast).
Monniken die er woonden ontgonnen het omliggende gebied waardoor de voedselproductie toenam.

Hoe groeide de economie van Atrecht?
- Overschotten graan en wol -> verkocht op de Atrechtse regionale markt -> gekocht door Atrechtse
ambachtslieden die de wol verwerken tot textiel (lakens) -> lakens worden weer verkocht -> groei
Atrechtse economie.
- Keizer schonk Atrechtse handelaren voor interregionale handel tolvrijheid en vrije toegang tot de
steden in het Heilige Roomse Rijk.
Hoe stimuleerde Atrecht de komst van aspirant-poorters?
- Aspirant-poorters kregen een stuk grond om er een huis op te bouwen.
Redenen voor neerslag Atrecht:
- 13e + 14e eeuw opkomst van de handel en ambacht -> handel overzee. Atrecht ligt te ver van de
kust.

1302 -> Guldensporenslag
Conflicten in grondslag voor guldensporenslag:
1. Politiek van Filips IV van Frankrijk om de macht van de adel te verminderen. Hij eiste van de
graaf Gwijde van Vlaanderen totale gehoorzaamheid.
2. De strijd om Engelse gebieden in Frankrijk.
- Filips IV van Frankrijk eiste dat Vlaanderen daarbij de Franse zijde zou kiezen. Dit was onacceptabel,
omdat de Vlaamse textielnijverheid afhankelijk was van Engelse wol-import. De Engelsen konden
immers als strafmaatregel de wol-export naar Vlaanderen stopzetten.
3. Interne strijd in Vlaamse steden tussen het patriciaat en het gemeen.
- Graaf Gwijde koos steeds meer partij voor het gemeen, tegen het patriciaat. Omdat Filips IV volgens
de graaf zijn plichten als leenheer niet nakwam erkende de graaf Filips IV hem niet meer als leenheer.
Dat was voor Filips IV die in de meeste Vlaamse steden steun had van het patriciaat niet acceptabel.
1302 -> Strijd:
- Franse ridders en soldaten werden in Brugge vermoord door de Brugse bevolking. -> Filips IV
stuurde de Franse ridderelite naar Vlaanderen. -> Fransen verloren deze strijd. -> Bestuurlijke invloed
van de patriciërs nam af, ambachtslieden georganiseerd in gilden kregen meer macht. In Gent en
Brugge mochten de gilden de schepenen kiezen.
Na strijd:
- Patriciaat kon snel macht herstellen. Kreeg onverwacht steun van de Vlaamse graaf. De Vlaamse
graaf wou zijn greep op steden vergroten.

Bonum commune = Stadsgemeenschap waarin burgers en stadsbestuur zich samen verantwoordelijk
voelen voor welvaart en welzijn.

3

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Doekmo. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

60775 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling