100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting Diversiteit van de gewervelde dieren - begrippen en doelstellingen €15,49
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Diversiteit van de gewervelde dieren - begrippen en doelstellingen

 0 keer verkocht

Hey, dit document bevat alle doelstellingen die per hoofdstuk in de studieleidraad staan. Ook bevat het een uitgebreide begrippenlijst op alfabetische volgorde. Aangezien het deels een openboek examen is, kunnen de uitgewerkte doelstellingen goed van pas komen. Groetjes x

Voorbeeld 4 van de 64  pagina's

  • Ja
  • 2 juni 2025
  • 64
  • 2024/2025
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (17)
avatar-seller
tamarahoogendoorn
Diversiteit van de gewervelde dieren – begrippenlijst en
doelstellingen
Doelstellingen
Diversiteit, classificatie en evolutie van de gewervelden (H1)
 Je kan een overzicht geven van de verschillende grote taxa van
gewervelden en kan die kort toelichten (Chondrichthyes,
Osteichthyes, Urodela, Anura, Gymnophiona, Lepidosauria,
Testudinia, Crocodilia, Aves, Mammalia).
 Chondrichthyes (Kraakbeenvissen): vissen met een skelet van
kraakbeen in plaats van been, zoals haaien en roggen.
 Osteichthyes (Beenvissen): vissen met een benig skelet en kieuwen,
zoals forel en tonijn.
 Urodela (Salamanders): amfibieën met een lang lichaam, staart en
meestal vier poten.
 Anura (Kikkers en padden): amfibieën zonder staart, met krachtige
achterpoten voor springen.
 Gymnophiona (Wormsalamanders): poteloze, graafbewonende
amfibieën die lijken op wormen of slangen.
 Lepidosauria (Hagedissen en slangen): reptielen met schubben, zoals
gekko’s, varanen en adders.
 Testudinia (Schildpadden): reptielen met een hard schild ter
bescherming.
 Crocodilia (Krokodilachtigen): grote, semi-aquatische roofdieren zoals
krokodillen en alligators.
 Aves (Vogels): warmbloedige gewervelden met veren en een snavel,
zoals duiven en adelaars.
 Mammalia (Zoogdieren): warmbloedige dieren met haar en melkklieren,
waaronder mensen, honden en walvissen.
 Je kan de begrippen anamnioten en amnioten toelichten en je kan
de in het vorige doel opgesomde taxa volgens deze categorieën
indelen.
 Anamnioten: gewervelden waarvan de embryo’s zich ontwikkelen zonder
vruchtvliezen (amnion, chorion en allantoïs), waardoor ze afhankelijk zijn
van water voor voortplanting.
 Chondrichthyes (Kraakbeenvissen)
 Osteichthyes (Beenvissen)
 Urodela (Salamanders)
 Anura (Kikkers en padden)
 Gymnophiona (Wormsalamanders)
 Amnioten: gewervelden die eieren leggen met beschermende vliezen of
waarbij het embryo zich in de baarmoeder ontwikkelt met vruchtvliezen,
waardoor ze minder afhankelijk zijn van water.
 Lepidosauria (Hagedissen en slangen)
 Testudinia (Schildpadden)
 Crocodilia (Krokodilachtigen)
 Aves (Vogels)
 Mammalia (Zoogdieren)

Algemene lichaamsbouw (H2)
- Je kan de embryologische ontwikkeling van diverse taxa
beschrijven, onderling vergelijken en schematisch toelichten
(inclusief de eventuele extra-embryologische aanhangsels) aan de

, hand van de onderwezen voorbeelden: Amphioxus, vert.
Amphibia, vert. Reptila-Aves, Mammalia (Eutheria).
 Amphioxus (Cephalochordata)
 Simpele bouw zonder extra-embryonale vliezen.
 Embryo ontwikkelt zich via een klassieke gastrulatie en neurulatie.
 Geen dooier of extra-embryonale structuren.
 Vormt de notochord, dorsale zenuwbuis, oerdarm en somieten, typisch
chordaat.
 Amphibia
 Ontwikkeling uit telolecithale eieren (matig dooiergehalte).
 Holoblastische, radiale klieving leidt tot blastula → gastrula → neurula.
 Geen amnion of chorion → afhankelijk van water.
 Ontwikkeling van kieuwspleten tijdens larvale fase.
 Geen extra-embryonale aanhangsels.
 Neurale buis, somieten, faryngale bogen zichtbaar.
 Reptilia en Aves
 Sterk telolecithaal ei → discoïdale klieving met kiemschijf.
 Extra-embryonale vliezen aanwezig:
o Amnion: vochtige beschermingslaag rond embryo.
o Chorion: gasuitwisseling.
o Dooierzak: voeding via dooier.
o Allantoïs: afvalopslag en gasuitwisseling.
 Vorming van een coeloomhart, pleurale en peritoneale compartimenten.
 Longvorming uit endodermale uitwas van de oerdarm.
 Mesoderm ontwikkelt somieten, spieren en skelet.
 Mammalia (Eutheria – placentadieren)
 Alecithaal ei: geen dooier → holoblastische klieving (rotationeel,
discoïdaal).
 Kiemknop differentieert in epiblast (→ embryo) en hypoblast.
 Sterk ontwikkelde extra-embryonale structuren:
o Amnion: vochtige ruimte.
o Chorion + Allantoïs → samen placenta.
o Dooierzak: tijdelijk, deels voeding, later kiemcellen.
 Nidatie: embryo nestelt zich in baarmoederwand.
 Embryo is verbonden met de placenta via de navelstreng.
 Embryonale ontwikkeling toont overeenkomsten met die van Reptilia/Aves.
Kenmer Amphioxus Amphibia Reptilia/ Aves Mammalia
k (Eutheria)
Type ei Weinig dooier Matig dooier Veel dooier Geen dooier
Klieving Holoblastisch Holoblastisc Discoïdaal Holoblastisch
h
Amnion, Afwezig Afwezig Aanwezig Aanwezig
chorion
Allantoïs Afwezig Afwezig Aanwezig = placenta
Placenta Afwezig Afwezig Afwezig Aanwezig

- Je kan de belangrijkste stelsel van het lichaam van een
gewervelde beschrijven, en de bouw vergelijken tussen de grote
groepen vertebraten.
 Zenuwstelsel
Groep Hersenbouw Sensorische systemen
Cyclostomata Simpel, weinig gelobd Goed reukorgaan, ogen
beperkt

,Chondrichthye 5 hersenlobben, groot Lijnorgaan, elektroreceptie
s cerebellum
Actinopterygii Goed ontwikkeld cerebellum Lijnorgaan, zicht, reuk
Amphibia Klein cerebrum, zichtbare Ogen en oren goed, reuk
hersenlobben matig
Reptilia Groter cerebrum dan Reukzin goed, zicht
cerebellum afhankelijk van soort
Aves Groot cerebellum, klein Goed zicht, goed gehoor,
cerebrum matige reukzin
Mammalia Groot cerebrum met Complex gehoor, zicht en reuk
associatatiegebieden goed ontwikkeld

 Spierstelsel
Groep Segmentatie Migratie van Opmerkingen
spieren
Cyclostomata Sterk segmentair Beperkt Eenvoudige myotomen
Chondrichthyes Goed segmentair Beperkt Zwemspieren dominant
Actinopterygii Sterk segmentair Beperkt Duidelijke epaxiale/
hypaxiale scheiding
Amphibia Beperkte Matige Ledemaatspieren
segmentatie migratie ontwikkelen zich
Reptilia Minder zichtbaar Veel migratie Buik- en flankspieren
prominent
Aves Complex patroon Specialisatie Borstspieren dominant
in vliegspieren
Mammalia Complex patroon Veel Mimische, kauw-, en
spiermigratie ledemaatspieren

 Skelet
Groep Schedel en wervelkolom Ledematen/ gordels
Cyclostomata Geen echte wervels, Geen ledematen
kraakbenige kop
Chondrichthye Kraakbenig endoskelet Vinnen met basale steunen
s
Actinopterygii Been of kraakbenig Straalvinnen
Amphibia Begin verbening, eenvoudige Zwakke bekkengordel, 4
wervels ledematen
Reptilia Sterk verbeend skelet, ribben Stevige gordels
aanwezig
Aves Licht, pneumatisch, fusies in Vleugels, vergroeide
skelet bekkengordel
Mammalia Sterk gedifferentieerd, Gespecialiseerde
duidelijke zones ledematen

 Circulatiestelsel
Groep Hartbouw Circulatiepatroon
Cyclostomata 2-delig (atrium + ventrikel) Enkelvoudig
Chondrichthye 2-delig (atrium + ventrikel) Enkelvoudig
s
Actinopterygii 2-delig (atrium + ventrikel) Enkelvoudig
Amphibia 3-delig (2 atria, 1 ventrikel) Gedeeltelijk gescheiden
dubbele circulatie
Reptilia 3 ½-delig (2 atria, 1 ventrikel en Gedeeltelijk gescheiden

, gedeeltelijk septum)
Aves 4-delig (2 atria, 2 ventrikels en Volledig gescheiden
septum) dubbele circulatie
Mammalia 4-delig (2 atria, 2 ventrikels en Volledige gescheiden
septum) dubbele circulatie

 Ademhalingsstelsel
Groep Ademhalingsorganen Medium
Cyclostomata Kieuwen in zakvorm Water
Chondrichthye Kieuwen + spiraculum Water
s
Actinopterygii Kieuwen Water
Amphibia Kieuwen (larven), longen (volwassen) Water en lucht
Reptilia Longen zonder luchtzakken lucht
Aves Longen met luchtzakken lucht
Mammalia Longen met alveolen lucht

 Spijsverteringsstelsel
Groep Gebit Aanvullende organen
Cyclostomata Hoornige bek, geen tanden Lever, pancreas aanwezig
Chondrichthye Tanden in rijen Lever, pancreas aanwezig
s
Actinopterygii Homodont gebit Lever, pancreas aanwezig
Amphibia Kleine tanden Lever, pancreas aanwezig
Reptilia Verscheidenheid aan Lever, pancreas aanwezig
tanden of bek
Aves Geen tanden, krop, Goed ontwikkelde lever/
spiermaag pancreas
Mammalia Heterodont Sterk gedifferentieerde organen

 Urogenitaal stelsel
Groep Niersoort Voortplanting
Cyclostomata Opistonephro Externe bevruchting
s
Chondrichthye Mesonephros Interne bevruchting, levendbarend of ovipaar
s
Actinopterygii Mesonephros Meestal extern, soms intern
Amphibia Mesonephros Externe bevruchting
Reptilia Metanephros Interne bevruchting, eieren met schaal
Aves Metanephros Interne bevruchting, eieren met schaal
Mammalia Metanephros Levendbarend (placenta bij Eutheria

- Je kan van elk van deze stelsel het embryologisch ontstaan
toelichten.
Stelsel Embryologische Belangrijke details en
oorsprong voorbeelden
Zenuwstelsel Ectoderm → neurale Neurale buis vormt hersenen en
plaat → neurale buis ruggenmerg. Neurale lijstcellen
vormen zintuigen, pigmentcellen,
bijnier, schedel (deels)
Spierstelsel Paraxiaal mesoderm → Myotomen vormen epaxiale (rug) en
somieten → myotomen hypaxiale (buik, ledematen) spieren.
Spieren migreren en worden

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tamarahoogendoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 77895 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€15,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd
OSZAR »