Samenvatting
Samenvatting examen mavo 4 geschiedenis
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VMBO
Dit is een duidelijke samenvatting waar breed uitgelegd staat wat er in het examen geschiedenis komt.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Saar Geschiedenis mavo 4H1 Nederland 1848-1914
De macht van de koning
In het jaar 1815 werd het koningrijk der Nederlanden een Constitutionele monarchie = een
koninkrijk waar de macht van de koning is vastgelegd in de grondwet.
Koning Willem de eerste mocht heel veel in Nederland zoals:
Het goedkeuren van besluiten van de ministers
leden van de eerste kamer bepalen
Bestuur van de provinciale staten bepalen
Hij kon ook mensen uit de eerste en tweede kamer ontslaan als hij het niet met ze eens was
De revoluties van 1848
In 1848 werd koning willem | opgevolgd door koning Willem || Hij is koning in een tijd waar
het erg onrustig is in Europa, er is steeds meer onrust. Dat leidt ook tot revoluties in Europa
tegen de macht van koningen en keizers. In Parijs gaan mensen de straat op, in Berlijn is
het onrustig in Wenen. En ook in Nederland is er al veel langer kritiek op de macht van de
koning.
Die kritiek komt vooral van de liberalen. Ze staan voor vrijheid van burgers en vinden dat de
overheid zo min mogelijk regels moet maken. Ze willen een nieuwe grondwet. Met daarin
minder macht voor de koning en dat de grondrechten van burgers beschermd worden. Deze
kritiek hebben ze al jaren maar koning willem || doet alsof hij van niks wist.
Tot het jaar 1848 want dan is Willem || bang dat er in Nederland een revolutie uitbreekt. Hij
gaf liberaal Thorbecke de opdracht om een nieuwe moderne grondwet te schrijven.
De grondwet van Thorbecke
Invoering van liberalen grondwet van Thorbecke zijn gevolgen:
bescherming van het grondrecht van burgers.
Vrijheid van godsdienst
vrijheid van meningsuiting
vrijheid van drukpers
Vrijheid van vereniging en vergadering
vrijheid van onderwijs
De macht van de koning wordt kleiner.
Koning is niet meer zelf verantwoordelijk voor wat hij doet of zegt, de ministers zijn daarvoor
verantwoordelijk. Hij is dus onschendbaar.
Ministeriële verantwoordelijkheid: de minister moet aan het parlement uitleggen wat hij doet
en hoe hij geld besteedt.
,Meer macht voor het parlement.
Ze krijgen het recht van budget: het controleren van de uitgaven en inkomsten van de staat
en het goed- of afkeuren van de begroting.
Recht van interpellatie: het ondervragen van een minister over een besluit of uitspraak.
De Tweede Kamer krijgt ook het recht van amendement dat is het wijzigen van een
wetsvoorstel en recht van enquête dat is het grondig onderzoeken van een bepaalde zaak.
Nederland wordt op dat moment dus ook een parlementaire democratie.
Het census kiesrecht voor mannen werd ingeschakeld, dat betekent dat als je genoeg
belasting betaalde mocht stemmen.
De luxemburgse kwestie
Willem de derde was niet blij dat de macht van de koning weg was.
Hij was koning van Nederland en groothertog van Luxemburg. Dat komt omdat België zich in
1839 al heeft afgescheiden van Nederland. Dus Willem de 2e en 3e waren dus niet meer
koning van het koninkrijk der Nederlanden maar koning van Nederland en groothertog van
Luxemburg.
Er zijn spanningen tussen Frankrijk en Duitsland. De Fransen zijn bang dat Duitsland veel
macht krijgt in Europa en Frankrijk minder. Daarom wil Frankrijk in 1866-1867 Luxemburg in
het geheim kopen van Nederland. Koning Willem de derde en ministers vinden dit goed.
Eerste en tweede kamer worden niet ingelicht. Het moest in het geheim want ze wilde niet
dat Duitsland boos werd of dat de Tweede en Eerste Kamer nee zou zeggen.
De Duitse bond komt er toch achter en dreigt met een oorlog. Er was een vredesoverleg en
de uitkomst daarvan was dat de verkoop aan Frankrijk niet door ging en dat Luxemburg uit
de Duitse bond zou stappen.
In Nederland zorgt de Luxemburgse kwestie voor veel onrust. Het parlement wil dat de
ministers aftreden. De ministers weigeren en ze krijgen steun van Willem de derde.
Het parlement bedenkt dat ze het recht van budget hebben en ze keuren alle financiële
plannen af. Dat zorgde ervoor dat de regering geen geld meer kon uitgeven en dat de
ministers toch aftraden.
De Luxemburgse kwestie zorgt ervoor dat de regering voortaan altijd ontslag neemt als de
meerderheid van het parlement dat wil.
, Liberalen, socialisten en confessionelen
politieke stromingen vanaf 1848:
Conservatieven: willen de samenleving behouden, weinig mogelijk veranderingen.
Confessionelen: Samenleving op basis van geloof, samenleving op basis van christelijke
normen en waarden. Ze hebben twee stromingen: de protestanten en de katholieken, ze
denken over heel veel hetzelfde maar ze hebben ook eigen punten.
Liberalen: Individuele vrijheid, vooral de rijken willen dit. Belangrijke standpunten voor hen
zijn dat de rechten van de burgers worden beschermd door de grondwet en dat het
parlement de regering controleert. Ook dat de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit met
de samenleving.
Socialisten: ze willen gelijkheid en gelijkwaardigheid voor de arbeidersklasse, ze hebben
twee stromingen: de socialisten, hun willen hun doel bereiken door revolutie en de
sociaaldemocraten willen hun doel bereiken door betere wetten. Allebei willen ze dat de
overheid zich veel moet bemoeien met de samenleving.
In 1848 zijn er weinig politieke tegenstellingen in het parlement dat komt omdat er geen
politieke partijen bestaan dus ze overleggen veel met elkaar. Ook bestaat het census
kiesrecht nog.
Door de industrialisatie wordt de burgerij en arbeidersklasse belangrijker.
De eerste politieke partijen
Protestanten, katholieken, liberalen en socialisten richten hun eigen politieke partij op om op
te komen voor hun belangen.
Protestanten
De eerste die dat doen zijn de protestanten. De anti-revolutionaire partij (ARP) onder
leiding van Abraham Kuyper. ARP strijdt voor kiesrecht voor het mannelijke hoofd van het
gezin.
Financiële gelijkstelling voor openbare en bijzondere scholen
ARP heeft vooral aanhang onder de arbeiders.
Liberalen
Door de oprichting van ARP zijn liberalen niet meer zeker van hun macht.
Zij richten hun eigen partij op de liberale unie. Ze hebben vooral aanhang onder rijkere
mensen. Ze strijden voor de vrijheid van het individu en dat de zwakkere in de samenleving
wel beschermd moeten worden.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saarjoustra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77895 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen